sexta-feira, 21 de setembro de 2012

SERVOMOMENTO



ebleco esti
esto esti age servi
kun la aliulo
memo via
spegulita
disa en alia
kiu vi estas
spegula malo
skizo pala
Ĉeesto nek via
nek alies
penado nenia
nuda kaj dia
min gastigas ĉe Esto
paca rikolto
- efemerekstazo!

MOMENTO SERVIÇO

ser possibilidade
o ser vir na ação
com o outro
o teu si mesmo
espelhado
espalhado no outro
que és
viés do espelho
pálido esboço
da Presença nem tua
nem do outro
sem esforço
divina e nua
a Presença me acolho
recolho a paz
- êxtase fugaz

sexta-feira, 14 de setembro de 2012

ĈU ONI LERNAS ESPERANTON PER RETO?


 

Artikolo verkita surbaze je esplorlaboro fare de la Esperanto-instruisto Adonis Saliba ĉe lernantaro de la Programo Mia Amiko, sube referencita. La familiaj nomoj de la intervjuitaj kaŝiĝis pro ilia nepra privateco. 

Paulo Nascentes
La ebleco lerni idiomojn per komputiloj, tabulkomputilo aŭ poŝkomputilo kun retaliro verŝajne stimulas precipe la plej junaj. Por scii, kiel tio aplikiĝas al Esperanto, profesoro Adonis Saliba iniciatis esploron, eĉ se neformala, ĉe tiuj serĉantoj de retaj rimedoj dezirantaj paroli la Lingvon Internacian, kiu pretendas oferti neŭtralan, demokratan, egalrajtan komunikon al parolantoj de diversaj naciecoj. Spertoj, esperoj, duboj, malfacilaĵoj aperas en la unuaj deklaroj de tiuj aventuremuloj je tiu defio hodiaŭ kreskanta: kiel akiri taŭgan lingvan instrumenton cele al tutmonda civitaneco.

La bezonoj de instruisto por gvidi lernotaskojn, peri la dialogojn inter komencantoj, indiki aldonajn studfontojn, kiel libroj, gazetoj, gramatikoj, radielsendoj estis la ĉefaj menciitaĵoj. La retejo Lernu.net (1), unu el la plej konataj pro la tutmonda disvastiĝo, estis la elektita vojo de William R., 31, São Paulo (SP), kiu asertas: Mi lernis plejparte per la retejo Lernu.net. La retejo kaj la klasoj estas tre bonaj, kaj, ĉar temas pri lingvo facile lernebla, tio jam ebligas kompreni skribitajn tekstojn kaj videojn. Ja mankas kontakto kun Esperantoparolanto por praktiki konversacion kaj plibonigi la ĉiutagan uzon. Opinion similan defendas Rosângela M. S., 55, Rio de Janeiro (RJ): Per la reto troviĝas bonaj rimedoj por la lernado de Esperanto. Mi mem ekstudis per Curso de Esperanto (2) kaj poste per kursoj de Lernu.net. Ili estas bonegaj kursoj, donas bonan, sed ne sufiĉan preparon... Unue ĉar por esti memlernanto oni bezonas multan diligentecon, kaj mankas en tiaj kursoj gvidado, homo kiu gvidu la lernadon, korektu erarojn, solvu dubojn... Tiam, venas staĝo, kiam elĉerpiĝas la perretaj rimedoj. Bezonatas antaŭeniri... Lingvo por esti konsiderata ‘vivanta’, nepre devas esti uzata, parolata, devas fakte taŭgi kiel komunikilo. Tiam perretaj kursoj  ne plu sufiĉas. Kaj Rosângela citas aliajn lernajn helpilojn: Mi konsideras la Programon Mia Amiko - PMA (3) noviga. Mi memoras, kiom da fojoj mi deziris havi iun por solvi miajn dubojn, por babili... Kiam elĉerpiĝis miaj personaj rimedoj mi devis serĉi ĉeestan kurson por trejni konversacion kaj senĝeniĝi por uzi aliajn retajn rimedojn, kiel Skajpo. Nuntempe mi interkomunikiĝas kun diversaj alilandaj geamikoj kaj jam sukcesas elteni konversacion en Esperanto. Daŭre mi studas per legado, per aŭdado de la sondosieroj de la Esperanta Retradio (4), mi akompanas ĉeestan kurson, krom partopreni en PMA. Eblas ja lerni la esperantan gramatikon per la reto, sed io plu bezonatas por la tutplena uzo de idiomo. Kelli P. B. D., Marabá, (PA) tion klarigas: Dum la komenco de mia lernado mi multe sentis la mankon de iu por korekti miajn lernotaskojn kaj, malgraŭ tio ke mi dediĉu grandan parton de mia tago al la Esperanto-studo, mi havis multajn dubojn, kiuj eksolviĝis, kiam mi konatiĝis kun aliaj brazilanoj jam posedantaj grandan konon pri la lingvo, kiu sin proponis ankaŭ por korekti miajn tekstojn kaj aliajn lernajn taskojn.

La avantaĝoj de perreta studado  ligiĝas al la fleksebleco de tempo, al la facileco havigi plusan studmaterialon kaj trovi amikojn. Krom tio, eĉ en malgrandaj enlandaj urboj eblas sekvi la kurson. Kiel reliefigas Fábio G. A., 31, Juiz de Fora (MG), hodiaŭ, oni multe kuras en la ĉiutaga vivo, do por mi estas malfacile partopreni ĉeestan kurson. Kaj li aldonas: Mi ankaŭ trovis multajn helpilojn en la reto, kiaj filmoj, dokumentarioj, intervjuoj, radielsendaĵoj en Esperanto, kio multe faciligas la aŭdadon de sondosieroj kaj la akiron de vortostoko. Tra la reto estas facile trovi homojn por korespondi per retmesaĝo aŭ per voĉ-tujmesaĝilo. Kaj Kelli daŭras: Ĉar mi loĝas en enlanda urbo en la norda parto de Brazilo, mi konas persone neniun esperantiston, kaj tie kie mi loĝas verŝajne estas neniu ĉeesta kurso. Tial, momente por mi la sola ebla rimedo ja estas per la reto aŭ per aĉetitaj libroj dumvojaĝe. Kaj ŝi bedaŭras: la retaliro kie mi loĝas ne ĉiam kontentige funkcias, kaj ankaŭ ekzistas la problemoj pro la malsameco de disponeblaj horaroj de homoj. Per argumentoj similaj al tiuj de siaj kolegoj de PMA, Antonio A., 38, Piracicaba (SP) substrekas, ke perretaj kursoj apenaŭ donas bazon sur kiu oni eblos konversacii. La flueco nur povos veni el la kontakto kun Esperanto-instruisto, kun kiu eblos praktiki kaj plibonigi la lingvon (finfine la granda celo por lerni lingvon).

La opcio por kursoj retkonektaj ŝuldiĝas al diversaj faktoroj, kaj unu el la intervjuitoj preferas reliefigi la facilan aliron al kulturaj produktoj per Esperanto. Kaj tiel Antonio resumas: brazilaj kaj eksterlandaj geamikoj min indikis virtualajn kaj fizikajn librojn. Tiam, mi ekserĉis esperantan kulturaĵon, kaj trovis diversajn artistojn kun bonegaj kanzonoj, kio ĉiam nin helpas dum la lernado de novaj idiomoj. La kontakto kun geamikoj en la tuta mondo estas alia forta motivigo. Tiel opinias Tiago M. C., 26, Alvinópolis (MG): Studi sole ne estas facile. En la Programo Mia Amiko estas multaj voluntuloj pretaj por nin helpi. Krome prezentiĝas okazo amikiĝi, konatiĝi kun novaj homoj el aliaj subŝtatoj. Se oni pensas pri sociaj retoj, tio estus la virtuala ejo de esperantistoj dum la lernado de la Lingvo Internacia. Ekzistas grupoj de Esperanto en la reto, tamen estas kadre de Mia Amiko kie ĉio okazas. Ekde kiam mi aliĝis la programon neniam venis al mia kapo la ideo ĝin forlasi.

Plibone scii, kiel pensas la studentoj kaj pri Esperanto, apartenanta al ĉiuj, kaj pri la preferataj naciaj lingvoj de ĉiu persono, tio postulas esplorojn per taŭga metodologio kaj kriteria analizo de la malsamaj faktoroj. La efikeco de la lernado kaj precipe la uzebleco de la idiomo laŭ malsamaj niveloj kaj kuntekstoj certe stimulos novajn esplorojn. Kiuj vojoj malfermiĝus okaze de situacioj pli postulemaj kaj kompleksaj, kiel tiaj pri la formado de instruistoj? Stariĝas la pripensado.


Referencoj:
(1) Bazaj, mezaj kaj antaŭenirigaj kursoj www.lernu.net
(2) Kurso de Esperanto http://www.kurso.com.br/index.php?pt 
(3) Esperanto@Brazilo – Programo Mia Amiko http://esperanto.brazilo.org/wp2/aprenda/mia-amiko/
(4) Esperanta Retradio http://peranto.posterous.com/

Servoj:
Vortaroj
Reta Vortaro http://www.reta-vortaro.de/revo/
Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto http://vortaro.net/
Vortaro Túlio Flores http://vortaro.brazilo.org/vtf/
Gramatika libro http://bertilow.com/pmeg/
Retaj Kursoj
Bazaj, mezaj kaj antaŭenirigaj kursoj www.lernu.net
Porinstruista Portalo http://edukado.net
Programo Mia Amiko http://miamiko.brazilo.org
Gazetaro
La Balta Ondo http://sezonoj.ru/
Esperantaj Radioelsendoj per la Reto


quarta-feira, 12 de setembro de 2012

ESPERANTO SE APRENDE PELA INTERNET?



Artigo elaborado com base em levantamento de opiniões realizado pelo professor de Esperanto Adonis Saliba junto a alunos do Programa Mia Amiko, abaixo referenciado. Os sobrenomes dos depoentes foram mantidos em sigilo para proteção das respectivas individualidades.

Paulo Nascentes

A possibilidade de aprendizagem de idiomas por computador, tablet ou smartfone com acesso a internet parece estimular especialmente os mais jovens. Para saber como isto se aplica ao Esperanto, o professor Adonis Saliba iniciou pesquisa, ainda que informal, entre os que buscam os recursos da rede mundial de computadores para falar a Língua Internacional, que pretende oferecer uma comunicação neutra, democrática e com igualdade de condições para falantes de diferentes nacionalidades. As experiências, expectativas, dúvidas e dificuldades aparecem nos primeiros depoimentos dos que se aventuram nesse desafio hoje crescente: como adquirir instrumento linguístico adequado para o exercício da cidadania mundial.

A necessidade de um professor para orientar os exercícios, mediar o diálogo entre iniciantes, indicar fontes adicionais, como livros, periódicos, gramáticas, emissoras de rádio foi o principal ponto destacado. O portal Lernu.net (1)
, um dos mais conhecidos por sua divulgação mundial, foi o caminho escolhido por William R., 31, São Paulo (SP), que garante: Aprendi boa parte do que sei no site Lernu.net. O site e as aulas são muito bons e, por ser uma língua fácil de aprender, já dá pra ter boa base para entender textos escritos e vídeos. O que falta mesmo é (...) ter contato com uma pessoa que fala [o Esperanto] para praticar a conversação e aperfeiçoar o uso no dia-a-dia. Opinião semelhante defende Rosângela M. S., 55, Rio de Janeiro (RJ): A internet oferece bons recursos para o aprendizado de Esperanto. Eu mesma comecei a aprender estudando pelo Curso de Esperanto (2) e depois fazendo os cursos do Lernu.net. São excelentes cursos, dão uma boa base, mas não são suficientes... Primeiro porque, para ser autodidata, é preciso ter muita disciplina, e falta nesses cursos um acompanhamento, uma pessoa que oriente o aprendizado, corrija os erros, solucione as dúvidas... Então, chega-se a um estágio em que esgotam-se os recursos da internet. É preciso ir mais além... Uma língua para ser considerada “viva” tem que ser usada, tem que ser falada, tem que servir, de fato, como meio de comunicação. Neste ponto os cursos da internet deixam a desejar. E ela cita outros recursos auxiliares na aprendizagem: Considero o Programa Mia Amiko - PMA (3) inovador. Lembro-me de quantas vezes desejei ter alguém para sanar as minhas dúvidas, conversar... Quando esgotei os recursos tive que procurar um curso presencial para treinar a conversação e me desinibir para usar outros recursos da internet, como o Skype. Atualmente me correspondo com vários amigos de outros países e já consigo manter uma conversação em Esperanto. Continuo a estudar, pelas leituras, ouvindo arquivos de áudio da Esperanta Retradio (4), frequentando um curso presencial, além de participar do PMA. É possível sim aprender a gramática do Esperanto pela internet, mas é preciso algo mais para que se possa usá-lo em todas as suas possibilidades. Kelli P. B. D., Marabá, (PA) esclarece: No começo de meu aprendizado senti muito a falta de alguém que corrigisse os exercícios que eu fazia e, embora eu dedicasse grande parte do meu dia ao estudo do Esperanto, tinha muitas dúvidas, que começaram a ser sanadas quando conheci outros brasileiros já com grande conhecimento da língua, que, além de me encaminhar para outros sites e cursos, se dispuseram também a corrigir textos e exercícios que eu fazia.

As vantagens do estudo pela internet ficam por conta da flexibilidade do tempo, da facilidade de obtenção de material suplementar e de encontrar amigos. Além disso, mesmo em cidades pequenas no interior é possível acompanhar o curso. Como acentua Fábio G. A., 31, Juiz de Fora (MG), a vida hoje é muito corrida, para mim fica difícil fazer um curso presencial. E acrescenta: Encontrei também muito material auxiliar na internet, como filmes, documentários, entrevistas, rádios em Esperanto, o que ajuda muito na audição e no vocabulário. Na internet é fácil você encontrar pessoas para se corresponder por e-mail ou conversar ao vivo por programas de voz. E a Kelli prossegue: Como moro em uma cidade do interior no norte do Brasil, não conheço pessoalmente nenhum esperantista, e onde moro parece que não há nenhum curso presencial. Então, para mim no momento o único recurso possível é mesmo a internet e através de livros que compro geralmente quando viajo. E lamenta: a internet onde moro nem sempre funciona a contento, e existem também os problemas das diferenças de horários entre as pessoas. Com argumentos semelhantes aos de seus colegas do PMA, Antonio Albiero, 38, Piracicaba (SP) assegura que os cursos online servem para dar a base sobre a qual será construída a conversação. A conversação fluida só pode advir do contato com um professor de Esperanto, com o qual será possível praticá-la e desenvolvê-la (o grande objetivo de se aprender uma língua no final das contas).

A opção pelos cursos online se deve a muitos motivos, e um dos entrevistados prefere acentuar o acesso aos bens culturais por meio do Esperanto. E resume: amigos brasileiros e estrangeiros me indicaram livros online e livros físicos. Daí, passei a uma busca por cultura esperantista e descobri vários artistas com boas músicas, o que sempre nos ajuda no aprendizado de novos idiomas. O contato com amigos do mundo todo é outra motivação forte. É a opinião do Tiago M. C., 26, Alvinópolis (MG): Estudar sozinho não é fácil. No Mia Amiko temos voluntários prontos para nos ajudar. Além de oportunidade de fazer novas amizades, conhecer pessoas de outros estados. Se for pensar em rede social, seria o lugar virtual dos esperantistas no aprendizado do idioma internacional. Existem grupos de Esperanto na internet, e é no Mia Amiko que tudo acontece. Desde que entrei nem sequer passa em minha mente a ideia de sair.

Conhecer melhor como pensam estudantes quer do Esperanto, pertencente a todos, quer das línguas nacionais preferidas de cada pessoa impõe pesquisas com metodologia adequada e análise criteriosa dos diferentes fatores envolvidos. A eficácia na aprendizagem e, principalmente, a possibilidade do uso do idioma em diferentes níveis e contextos há de estimular novas pesquisas. Que caminhos se abririam no caso de situações mais exigentes e complexas, como a formação de professores? Fica a reflexão.


Referências:
(1) Cursos Básico, Intermediário e Avançado - www.lernu.net
(2) Curso de Esperanto http://www.kurso.com.br/index.php?pt 
(3) Programa Mia Amiko http://esperanto.brazilo.org/wp2/aprenda/mia-amiko/ 
(4) Esperanta Retradio http://peranto.posterous.com/
 
Serviço:
Dicionários
Reta Vortaro http://www.reta-vortaro.de/revo/
Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto
http://vortaro.net/
Dicionário Túlio Flores
http://vortaro.brazilo.org/vtf/
Livro de Gramática http://bertilow.com/pmeg/
Cursos online
Cursos Básico, Intermediário e Avançado www.lernu.net
Portal destinado a professores http://edukado.net
Emissoras de Rádio em Esperanto na Rede