DECLARAÇÃO/ AMDEKLARO

 

Ela me sapecou 

beijo de língua 

disse à boca pequena: 

'Pronto! Estamos amados 

... até os dentes!'

*****

Al mi ŝi trudis 

langokison 

kaj duonkaŝe diris: 

'Farite! Ni estas amataj 

... ĝisdente!'

LOBO CURIOSO/ SCIVOLEMA LUPO

 POEMA DO LOBO CURIOSO

Como cada pergunta traz em si sua resposta

o lobo em mim, que não é bom nem mau,

assim responde aos três porquinhos em mim: 

primeiro quem eu sou?

eu sou Quem, o que inclui Outrem

segundo de onde eu venho?

eu venho de Onde, o que inclui de Nenhures

por fim o Que eu estou fazendo aqui?

eu estou fazendo o Quê, o que inclui Nada.

Enquanto isso os três porquinhos usufruem da Floresta,

enquanto seu lobo não vem!

(Poema sonhado após a leitura do livro de Osvaldo Condé. Os três porquinhos filosóficos e o lobo curioso: uma fábula para adultos. Brasília/DF: Pró-Consciência, 2021).

POEMO DE LA SCIVOLEMA LUPO

Ĉar ĉiu demando portas en si sian respondon

la lupo en mi, kiu estas ne bona nek malbona,

tiele respondas al tri porketoj en mi: 

unue kiu mi estas?

mi estas Kiu, kio inkluzivas Aliulon

due de kie mi venas?

mi venas de Kie, kio inkluzivas Nenien

fine Kion mi faras ĉi tie?

mi faras Tion, kio inkuzivas Nenion.

Tiam la tri porketoj profitis la Arbaron,

dum sinjoro lupo ne venas!

(Poemo sonĝita post la legado de la libro Osvaldo Condé. La tri filozofaj porketoj kaj la scivolema lupo: plen-aĝula fablo. Braziljo/DF: Pro-Konscienco, 2021).

PANDEMIO I/ PANDEMIO II

  

PANDEMIO I  

Karlo eliras el rakontopaĝo. Kiel ne gravas, leganto. Li pensas roli en alia pripandemia rakonto. Same pri la reveno al ĉeestaj E-rakontoj. Sonorilo tamen dekretas tempofinon.

    PANDEMIA I

Carlos sai de uma página de contos. Como não interessa, leitor. Pensa em atuar em outro conto sobre pandemia. Também na volta aos encontros presenciais de Esperanto. Mas, campainha decreta findo o tempo.

PANDEMIO II - ASEMBLEO

    Kia stranga mateno! Subite preskaŭ ĉiuj homoj malaperas el stratoj. Maskojn kelkaj portas. Ĉu invadi bankojn ili decidis? Homoj amegas monon, ni scias. Ĉu ili jam rimarkis, ke ni bestoj eskapis el tiu bezono sin kaŝi hejme? Prie katoj interbabilis. Unu memoris demandi: kio estas pandemio?

PANDEMIA II - ASSEMBLEIA

    Manhã estranha! De repente quase todas as pessoas desaparecem das ruas. Algumas de máscara. Decidiram invadir bancos? Sabemos que adoram dinheiro. Teriam já reparado que nós animais escapamos dessa necessidade de nos escondermos em casa? Esse era o papo dos gatos. Um se lembrou de perguntar: o que é pandemia?  

 

    

FUGA EM MI/ FUGO PER MI

     

    Fotis PPNascentes

FUGA EM MI

posso fazer poesia

cortante fio de lâmina

mas que doçura trazia

essa voz da minha anima

agora retorno ao leito

a musa reina suprema

volto em paz volto refeito

anima assina o poema

************

FUGO PER MI

poezion jen mi faru

kvazaŭ akra lamen’  

dolĉecon do ne ŝparu

animo - voĉa seren'

revene al la lito nun

loĝejo de muza sino

mia paca vigla jun’

poezias tra l' animo  

Legu portugale. Baldaŭ esperante. https://www.editorapenalux.com.br/loja/percurso-as-avessas

GRUND' FEKUNDA/ TERRENO FÉRTIL

 

kial hasto se eble venos halto?

kial ordo se bezonatas agordo, 

mizerikordo en tagordo? 

kial grizo se tuj post, krizo?

kial kolero se post ĝi, infero?

kial ne grundo por sidi hirundo?

kial veneno se anstataŭ putro, nutro?

kial dueco se bezonatas nuanca plureco

pluraj ecoj en unueco?

kial el krizo ne venu oportuno

por tuno da paco anstataŭ puno?

kial Tanatos' kaj ĥaoso

anstataŭ Eroso?

Tanatos' plu bezonatas

aŭ ĉu erosa parfumo? 

ĉu plia dramo? ĉu Lumo? 

ĉu Vivo? ĉu Amo?

por que pressa se talvez parada? 

por que ordem se sintonia preciso

na pauta da misericórdia? 

por que cinza se logo depois crise?

por que cólera se depois inferno?

por que não terreno para pouso de andorinha?

por que veneno se em vez de podridão alimento?

por que dualidade se preciso um tom de pluralidade

muitas qualidades na unidade?

por que da crise não vir oportunidade

para toneladas de paz em vez de punição?

por que Tânatos e caos

em vez de Eros?

Tânatos ainda se precisa

ou amoroso perfume?

mais drama? ou Luz?

ou Vida? ou Amor?

SUSPENSE/ SURPRIZE

 

acredita em anjo?

assim de supetão digo que acredito

e crer deve ser bom

como bom marmanjo olho para fora

e até vejo anjos

se olho para dentro onde estão em mim?

neles me sustento? neles me balanço

entre não e sim!

mas, quero acreditar? olho para mim!

em anjo posso crer 

se olho pra você!

kredas vi ĉu je aĝel'?

tiel subite ja diras kredi mi

kaj kredi bonas certe

kiel bona plenkreskul' rigardas mi eksteren

kaj anĝelojn eĉ mi vidas

kie ĉe mi kaŝita se ilin rigardas ene?

ĉe ili ĉu subtenas mi? ĉu ŝanceliĝas mi

inter jes kaj ne?

sed, ĉu je anĝel' volas kredi mi?

rigarde al mi mem!

je anĝel' mi povas kredi

apenaŭ rigardante vin!

ORA/ JEN

 

a poesia madrugada

mesmo quando dia

sabe alguma sombra

mesmo quando adia

o que ardia

hoje desmorona

o poema atinge

se ora exclama

se ora reclama

se agora

ama!

poezio frumatena

eĉ kiam tago

scias iun ombron

eĉ kiam prokrastas

kion ardantan

nun disruinigas

la poem' ion atingas

se jen ekkrias

se jen plendas

se nun

amas!

MENOS E MAIS / MALPLI KAJ PLI

 

a poesia promete o dia 

mas insiste madrugada 

mais vadia menos amarga

o poema revelação finge

exclamações

qual leitor(a) atinge?

poezio 

promesas l' tagon 

sed insistas frumatenon 

pli vagada

malpli amara

poemo

rivelon ŝajnigas:

ekkriojn

kiu leganto atingas?

FRATA BRAKUMO/ FRATERNO ABRAÇO BRASIL-COREIA

FRATA BRAKUMO

Interkultura frata BraKum',

Bra-ko similas ĝarden'

floras sinteza Lum'

Ĉiele Ŝlosilo bluas

fluas glate Adoniso

Surtera edena paradizo 

Vigle jenas konoArbo

ne gravas ĉu Somer’ ĉu Vintro

ĉar Feliĉa amikeco arda

ĉe unu kaj alia flanko

Fajro, Neĝo, Blanko, Rivero

Amira diro: muziko! 

dolĉa dir-maniero: 

Vi estas Mia Amiko!

FRATERNO ABRAÇO BRASIL-COREIA

fraterno abraço cultural,

jardim florido esse Bra-Kumo  

flores – Luz em resumo

no céu Chave azul

flui leve Adonis diz:

Na terra novo paraíso

Vigor do Éden saber de Árvore

tanto faz Verão Inverno

feliz arde amizade

de um e de outro lado

Fogo, Neve, Branco, Rio,

Amira diz: música!

jeito doce de dizer:

Você é Meu Amigo!

ZAGUEIROS SOFRÍVEIS/ MEZ-BONAJ DEFENDANTOJ

ZAGUEIROS SOFRÍVEIS 

apartado apertado em apartamento

nas brincadeiras caminhão futebol estádio

palco cenário refúgio

 

no Maracanã vigilância força bruta de zagueiros

duas poltronas protegiam o gol

vencida linha burra de zagueiros:

lençóis chapéus desconcertantes dribles

no ângulo o chute preciso

pela façanha apito em riste

chinelo e cartão – vermelhos

ardiam pernas e joelhos

hoje a lembrança bate à porta

mas não insiste

 

MEZ-BONAJ DEFENDANTOJ

apartiga premata en apartamento

dum ludoj kamiono futbal’ stadio

podio teataĵ-scenejo rifuĝejo

 

en Maracan’ atentegaj fortkrudaj defendantoj

du foteloj l’ golon protektis

venkita linio stulta de defendantoj:

lit-tukumo ĉapelumo embaracaj fintoj

angule trafa ŝoto

pro tiu malbon-faro akra fajfilo

ruĝaj, pantoflo kaj karto

ardigis krurojn kaj genuojn

nun memoraĵo pordobatas,

sed ne insistas

DECRETO/ DEKRETO

 

DECRETO

têm voz e voto os entes que me habitam

vozes nozes sombrias discordantes

que meus sérios pruridos evitam

tem pano de chão vassoura penico

dou voz em mim àqueles que vomitam

e o mais sincero relator indico

 

encharcado em 3D em véu de maya

primeiro voto – grito vomitado

puritanos de véus ensaiam vaia

não me enganam! só têm prevaricado

que bancada! todos da mesma laia

voz da Unidade voto assegurado

voto da Unidade a Luz espraia

dualidade impasse em todo lado

a dualidade agora se contraia

Unidade – dá voz ao novo chamado:

venha expandir a consciência em Gaia

na Terra o Amor fica decretado!

 

DEKRETO

voĉon ja ricevu miaj instancoj

ombraj malkonsentaj voĉoj nuksoj

de miaj seriozaj evitataj jukoj

jen lav-ĉifono pis-poto balailo

donas mi voĉon al vomantoj

la plej sincera iĝu raportisto

 

akvumita en 3D vualo maja

la unua voĉo – krio vomata

vualitaj puritanoj prifajfojn prov-ludas

ili ne trompas min! multaj nur adultas

kia deputitaro! ĉiuj samspecanoj

voĉo de Unuo garantiata voĉo

voĉo de Unuo disiganta Lumon

ĉiuflanka senelira dueco

maldilatiĝu nun dueco

Unuo – voĉo de nova alvoko:

ekspansio de konscienco en Geo

sur Tero Amo estu la dekreto!

INTERVJUO KUN EDUARDO GALEANO

 

INTERVJUO KUN EDUARDO GALEANO

Ĵurnalisto – Alia frazo via, mesaĝoj de la amaspopoloj en placoj de Katalunio, Hispanujo, estas: “Se vi ne permesas nin revi, ni ne permesos vin dormi”. Nun mi petos de vi, espereble vi jesos, revigi nin per la legado de unu el viaj tekstoj.

EG – Jes... Jes, mi legos kelkajn etajn vortojn, koncernajn la rajton al revado, al deliro, ekde io al mi okazinta en Kartaĥena de Indjas, antaŭ iom da tempo, kiam mi estis en la universitato prelegante kune kun granda amiko, la argentina kino-reĝisoro Fernando Birri, kaj do studentoj demandadis, foje al mi foje al li, kaj estis lia unu el la plej malfacilaj. Studento stariĝis kaj demandis lin, al kio utilas la “utopio”. Mi rigardis lin kompateme kaj pensis, kia malfacilaĵo! Li respondis brilege, plejbone maniere. Li diris, ke la utopio estas en la horizonto, mi scias bone, ke neniam mi trafos ĝin, ke se mi marŝos dek paŝojn, ĝi iros for dek paŝojn, ju pli mi ĝin serĉos despli malpli ĝin trovos, ĉar ĝi malproksimiĝos laŭ mia proksimigo. Bona demando, ĉu?, al kio ĝi utilas. Jen la utopio utilas al tio, POR MARŜI.

Ĵurnalisto – Tre bone. Tre bona respondo. Ĉu ni ankaŭ stariĝu kaj marŝu?

EG – Bone, perfekto, jes, jes.

Ĵurnalisto – Ĉu ni marŝu rekte al la utopio? Bonvolu.

EG (prenas papereton kaj legas): Kion se ni deliros iomete? Kion se ni algluos nian rigardon transen la abomenindaĵon por imagi alian mondon ebla. La aero estos pura de ĉiu veneno venanta el homaj timoj, el homaj pasioj. Surstrate la aŭtoj estos premegataj de la hundoj, la personoj ne estos stirataj de la aŭtoj nek programataj de la komputiloj, nek aĉetataj de la superbazaroj, same ne spektataj de la TV. La televidilo lasos esti la plej grava ano de la familio, kaj ĝi estos konsiderata same kiel gladilo aŭ lavmaŝino. Oni aldonos al la punkodo la krimon de stulteco, kiun atencas kiuj vivas por havi kaj por gajni, anstataŭ vivi por simple vivi, kiel kantas la birdo sen scii, ke kantas, kaj kiel ludas infano sen scii, ke ludas. En ajna lando estos arestitaj ne junuloj, kiuj rifuzas plenumi la militservon, sed tiuj kiuj ja volu ĝin plenumi. Neniu vivos por labori, sed ni ĉiuj laboros por vivi. La ekonomikistoj ne nomos kiel vivnivelon al la nivelo de konsumo, nek nomos vivkvaliton al la kvanto de aĵoj. La kuiristoj ne kredos, ke la langustoj ŝategas esti boligataj vivantaj. La historiistoj ne kredos, ke la landojn ravas esti invaditaj, la politikistoj ne kredos, ke la malriĉulojn ravas manĝi promesojn, la solenaĵo lasos kredi esti virto, kaj neniu, neniu prikonsideros seriozajn tiujn nekapablaj primoki sin mem. La morto kaj la mono perdos siajn magiajn povojn, kaj nek pro morto nek pro fortuno kanajlo iĝos virta kavaliro. La manĝaĵo ne estos varo nek la komunikado, negoco, ĉar manĝaĵo kaj komunikado estas homaj rajtoj. Neniu mortos pro malsato, ĉar neniu mortos pro misdigesto, la infanoj sur la stratoj ne estos traktataj kvazaŭ ili estus rubaĵo, ĉar ne estos infanoj sur la stratoj, la riĉaj geknaboj ne estos traktataj kvazaŭ ili estus mono, ĉar ne estos riĉaj infanoj. La edukado ne estos privilegio de  tiuj, kiuj ĝin povu pagi. La polico ne estos la fatalaĵo de kiuj ne povas ĝin aĉeti, la justico kaj la libereco, siamaj fratinoj kondamnitaj vivi apartigataj, refoje estos kune, tre kunligitaj, dorso kun dorso. En Argentino, la frenezinoj de Placo de Majo estos ekzemploj de mensa saneco, ĉar ili rifuzis forgesi dum la tempoj de devigata amnezio. La Sankta Patrina Eklezio alĝustigos kelkajn eratumojn de la moseaj tabuloj, kaj la Sesa Ordono ordonos festi la korpon, la Eklezio diktos ankaŭ alian mandamenton, forgesita de Dio: “Vi amos la naturon de kiu vi estas parto”, estos rearbarigataj la dezertoj de la mondo kaj la dezertoj de la animo, la malesperantoj estos esperigataj kaj la perditoj estos trovataj, ĉar ili malesperiĝis pro tiom atendi, kaj ili sin perdis pro tiom serĉi. Ni estos sampatrujanoj kaj samtempuloj de ĉiuj kiuj havos volon de beleco kaj volon de justico, estu naskiĝintaj kiam ili estu naskiĝintaj kaj estu vivantaj kie ili estu vivantaj, eĉ sen ioma graveco pri la limoj de mapoj kaj tempo. Ni estos neperfektaj, ĉar perfekteco estos daŭre la teda privilegio de dioj, sed en ĉi mondo fuŝeca kaj malfacila, ni kapablos vivi ĉiun tagon kvazaŭ ĝi estu la unua kaj ĉiun nokton kvazaŭ ĝi estu la lasta.

Fonto: (5) Para Que Serve a Utopia? - Eduardo Galeano - YouTube – portugala traduko

UNIDADE/ UNUECO

 

arte

poesia

música

unidade    

corpomentespírito              

korpomens'espirito

serenidadepaz

serenopac'

unueco

muziko

poezi'

arto        

CICLO/ CIKLO

 ❤️

a vida em mim nasce morre

numa constante corrida

não sei se sou eu quem corre

enquanto em mim corre a vida

não sei se sou eu quem morre

em cada pessoa morrida

não sei que líquido escorre

e me nutre – água da vida?

não sei que partícula dança

quando luz me fiz criança

entrei no tempo e no espaço

não sei que onda me leva

se sou luz mesmo na treva

quando esperança renasço

***********

Naskiĝas kaj mortas vivo

dum ĉi konstanta kurado:

ĉu mi kuras mi ne scias

dum kuras ja mia vivo.

Ĉu estas mi kiu mortas

tra ĉiu homo mortanta,

ĉu tiu likv' skuanta

min nutras – akvo de viv'

Ĉu iu partiklo dancas

kiam, lum', mi infaniĝis

tempo-spacon enirinte.

Kiu ond' irigas min?

tiu lum' eĉ dum mallum'

espero renaskiĝinta?

TEMPO FILME/ TEMPO FILMO

 

    Recomendo o documentário QUANTO TEMPO O TEMPO TEM (2014) da Netflix sobre ciência e natureza. Especialistas de diversas áreas explicam o conceito de tempo de diferentes civilizações e por que para muitos de nós o tempo nunca é suficiente.

quanto tempo o tempo tem

o tempo perguntou 

ao tempo 

se faço a vida marasmo 

ou se a cada dia a orgasmo 

se dela faço poesia 

ou se dela entusiasmo

meu tempo na Nuvem salvo 

se faz muitas possibilidades 

na certa delas colapso 

esse amor que lhe tenho 

não sei o tempo que tenho 

nem quanto tempo o terei

por isso agora orgasmo 

ao ler rabindranath tagore

até agora não sei 

quanto tempo o tempo tem 

nem se o tempo perguntou ao tempo 

ou se nada perguntou 

talvez por falta de tempo

no poema dou um tempo 

e vou consultar o espelho: 

no tempo deste poema 

o quanto fico mais velho 

no tempo desta poesia 

"nada sei desse troço" 

me contemplo: me remoço?

    La dokumentan filmon KIOM DA TEMPO TEMPO HAVAS? (2014) de Netflix (Netflikso) pri scienco kaj naturo mi rekomendas. Fakuloj pri diversas areoj eksplikas la koncepton pri tempo laŭ malsamaj civilizacioj kaj kial por multaj el ni la tempo neniam sufiĉas.

kiom da temp' havas tempo

tempo demandis al 

tempo ja

se igos mi vivon marasmo

aŭ se igos ĝin orgasmo 

se igos ĝin poezi’ 

aŭ el ĝi, entuziasmo

mia temp' Nube sin savas 

tiel ĝi iĝas do  

multaj pluraj eblecoj 

certe el ĝi tuj kolapsas 

tiu amo al vi dediĉata 

mi ne scias pri l’ temp' havata 

aŭ kiom da temp’ havos mi 

pro tio ĝisnunas orgasmo 

dum poezilegad’ 

de tagore rabindranat’

ne scias mi ĝisnun 

kiom da temp’ havas ja 

ĉu tempon demandis temp’ 

ĉu estis demand’ nenia 

ĉu pro tempomanko ia  

donaco tempa al la poem’ 

mi konsultu al la spegul’: 

dum tempo de ĉi poem’ 

kiom pli aĝa iĝas mi 

dum tempo de ĉi poezi’ 

"ne scias pri l’ afer’ mi” 

min kontemplu: ĉu rejuniĝ’?